BIAG TI AGKAKAARRUBA By ELLEN VELASCO
NORDIS WEEKLY
July 24, 2005
 

Home > Op-ed | To bottom

Previous | Next
 

Saan a kasapulan ti ulbod a pangulo

Ti kasasaad ti dagiti tattao kadagiti rehyon ti makaibaga ti pudno a kasasaad ti pagilyan. Dagitoy ti makaisawang no anya nga agpayso ti marikriknada ta isuda mismo ti manglaklak-am ti resulta ti panagpataray ti ekonomya ken politika.

Saan a mauray dagiti umili ti amianan a Luzon ti maysa a manang-ulbod a presidente tapno inda maamuan ti kasasaad ti pagilyan. Isuda ti agibagbaga a saan a nasayaat ti kasasaad ti pagilyan.

Kaspagarigan, ti panagbomba dagiti soldados ti gobyerno kadagiti kaaw-awayan ti Abra. Montañosa ken Ilocos ti mangibaga nga adda ti nakaro a problema ti pagilyan. Daytoy ti mangkuna a problemado ti gobyerno iti lumawlawa ken pumigpigsa a panakidangadang dagiti mannalon iti kaaw-awayan.

Magungundawayan pay inggana itatta dagiti mannalon iti nakaro a panagsingir iti abang ti daga ken ti kumarkaro nga abang iti inutangda a puunan iti panagtalon. Umab-abot pay daytoy ti nasurok ngem 20% kada bulan iti kalawaan a kataltalunan iti amianan a Luzon.

Dagiti mannalon kadagiti kanatengan ti Benguet ken Mountain Province ket adipen pay inggana itatta ti saan a patas a kompetisyon manipud kadagiti ganganaet a produkto nga agrikultura. Kasta met a dagiti mannalon ket adipen pay ti naduma-duma a nadadagsen a gastos iti produksyon ken nababa unay a presyo dagiti produkto.

Ti agsasaruno a dispersal kadagiti picket lines ti Lepanto ket mangipakita ti panakikumplot dagiti kameng ti pulis ken military a grupo tapno patgan ti interes ti kapitalista. Daytoy ti mangipakita no sino ti pagserserbian dagiti pulis ken militar. Saan a dagiti mangmangged nga agbaybayad ti buwisda tapno agsuweldo dagitoy a pulis ken soldados. Naparang kadagiti mangmangged no sino ti pagserserbian ti gobyerno gaputa mismo a ti Department of Labor and Employment ti nangiyulog ti Assumption of Jurisdiction a mangkettel iti karbengan dagiti mangmangged nga agwelga. Nalatak nga adda ti problema ti pagilyan. Daytoy ket saan laeng nga iti Lepanto a napasamak nudiket uray kadagiti naduma-duma nga agwelwelga a mangmangged kas ti Philippine Rabbit ken ti Hacienda Luisita.

Ti agtultuloy a peggad ti demolisyon dagiti balbalay ti nakurapay nga umili ti syudad ti Baguio. Mangipakita daytoy ti kinakurang ti serbisyo publiko, karkaro ti natalged a programa a pabalay kadagiti mangkasapulan. Ti iyar-aramid ni GMA a pabalay ket awan ti nagdumaanna kadagiti negosyo a pabalay. Ti pribatisasyon dagiti dagdaga kadagiti syudad ti mangipakita nga uray ti daga a publiko ket nailakon ti gobyerno kadagiti adda’t kuwarta a pangbayad. Maiyaw-awanto dagiti awan ti pagbayadda. Nakaro ti panagrigat dagiti nakurapay nga umili kadagiti syudad kas ti Baguio.

Saanen a kasapulan ti pagsasao ti maysa nga ulbod a presidente tapno makita nga adda ti trabaho ti kaaduan nga adda’t kabaelanna nga agtrabaho. Ti atiddog a pila dagiti aplikante iti Jolibee ken Mcdo ti pangkitaan nga awan ti trabaho nga agur-uray kadagiti nagturpos iti kolehiyo. Ti atiddog a pila kadagiti opisina ti Department of Foreign Affairs ken ti Philippine Oversees Employment Administration ti mangpaneknek nga awan ti trabaho iti uneg ti pagilyan.

Agtultuloy nga awan ti mabaelan ti gobyerno a mangpasardeng ti panagngato ti tuisyon. Agtultuloy a maaw-awanan ti tsansa dagiti agtutubo a makaiskwela. Ti napasamak kadagiti 200 nga estudyante ti elementarya ken haiskul a saan a nakaserrek kadagiti eskwelaan iti Philex ket bassit a pakakitaan ti awan-asi a postura dagiti negosyador (negosyante iti benneg dagiti edukador). Ti patgan gayam dagitoy ket ti pagayatan ti kapitalista a Philex imbes a ti edukasyon dagiti agtutubo.

Dagiti empleyado ti gobyerno ket agpegpeggad a maawanan ti trabaho gapo iti sumungsungad a Rationalization Program ti naduma-duma nga ahensya ti gobyerno. Malaksid a ti maawa=awatda a suweldo ket makiskisayan ti naduma-duma a bayadan kas ti GSIS premiums ken withholding tax, inayon pay ti Pag-IBIG ken naduma-duma a bayad ti utang.

Sino pay koma ti saan a mangammo a nakaro ti krisis ti politika ti pagilyan itatta? Ti nayon pay ket saan a maibutbutaktak ti agpayso a takder dagiti umili gaputa no agsau dagiti nabutusan nga opisyal ket kasla takder ti umili ti inda isawsawang. Kunada nga suportado ti umili ti pangdaulo ni GMA ngem awan met ti pakakitaan nga inda kinonsulta ti tattao sakbayda a nagyebkas ti suporta iti pangulo.

Ti maysa a survey ti nangkuna a ti 72% kadagiti nadanon nga umili ket mangkayat nga aglosolos ni GMA iti poder. #


Home > Op-ed | Back to top

Previous | Next