BIAG TI AGKAKAARUBA By ELLEN VELASCO
Nordis Weekly, February 13, 2005
 

Home > Op-ed > BIAG TI AGKAKAARUBA > February 13, 2005 | To bottom

Previous | Next
 

Itatta tayo a supyaten ti VAT!

Kitaen koma dagiti mamanday ti linteg nu sino ti parigrigatenda. Amirisen koma dagiti adda ti awtoridad a mangsingir ti buwis a ti nasken a mabuwisan ti kamatenda. Ngem no siak, kaaruba, daytoy VAT ti kayat ko a supyaten itatta.

Bayat nga agsagsagana ti syudad iti umayan ti tattao para iti 10th Panagbenga Flower Festival, ti kongresista ti syudad ken dadduma pay a kongresista a mangibagbagi kadagiti umili iti Cordillera ket nagpirma iti House Bill 3555 a mangdawdawat iti pannakaingato ti Value Added Tax (VAT). Manipud iti agdama nga 10%-12% ket agbalinto a 20% ti VAT.

Daytoy ti maipatong kadagiti magatang, isunga amin a gumatang kadagiti produkto a mainayunan t VAT ket agbayad ditoy.

Adda’t 22 a kongresista a nagwalkout tapno ipakita da’t panagsupyatda iti nasau a singasing a linteg. Daksang-gasat, amin dagiti kongresista iti rehiyon a CAR ket nagpaborda iti nasau a VAT Bill.

Apektaran ti VAT ti amin nga umili ken saan nga umili a gumatang kadagiti banbanag. Dagiti makan, bado, appliances ken furniture, pagragsakan, agas ken panagpaagas, abang ti balay, transportasyon ken komunikasyon ket apektado la unay.

Addan daytoy VAT kadagiti naduma-duma a gatgatangen tayo. VAT, EVAT, IVAT, dagitoy ti makitkita tayo kadagiti resibo. Ngem saan a masapol nga ikabilda daytoy iti resibo ta ti kaaduan a magatang ket sistematiko a nainayon ti VAT.

Kuna ti gobyerno a masapol na nga ingato ti VAT tapno mapunnuanna ti kinakurang ti kuwarta iti uneg ti gobyerno. Gaputa ti VAT ket masingir a dagus kadagiti amin a gumatang, napardas daytoy a makolekta. Saan a kasla dagiti dadduma a buwis a masapol pay a kamaten ti gobyerno dagiti saan nga agbaybayad.

Ti problema ditoy, kaarruba, ket datayo met a marigrigat ti parigatanda nga agbayad ti nakangatngato a VAT bayat a dagiti nasken nga agbayad ti buwis iti gobyerno ket makaluslusotda pay laeng.

Agpayso nga agpada-pada ti VAT a masingir iti tunggal gumatang. Ti kuna ni Rep. Teddy Casiño, ad-adayo a marigatan dagiti nakurapay ngem dagiti babaknang gaputa dakdakkel a porsyento iti birokda ti mapan iti VAT ngem dagiti babaknang wenno dagiti dadakkel ti birokda.

Umanamongak iti opinion ni Casiño wenno ti partido na a Bayan Muna. Kadatayo a marigrigat, dakkel a banag ti piso a maituon manen iti sigud a gatgatangen a makan.

Nangato unay ti 20% VAT. Kaspagarigan, iti kada P5 a gatangen ket manayunan ti piso. Dakkel unay daytoy. Saan met a mabalin nga agreklamo tapno makissayan ti presyo dagiti magatang.

Masapol a lapdan ti pannakaipasa na daytoy iti Senado. Itatta ti mayat a tiyempo. Bayat nga adda pay ti waya ta saan pay a linteg ket nasken a protestaran daytoy. Saan nga inton naiyaramIden kas linteg. Kuna ni Apo Kongresman Mauricio Domogan nga inton naipinal santo kano isuna agkuti. Ay naladaw manen ti addang mo, Apo Kongresman. #


Home > Op-ed > BIAG TI AGKAKAARUBA > February 13, 2005 | Back to top

Previous | Next